ادبیات ۱

مديريت آموزش و پرورش شهرستان بافق

ادبیات ۱

رديف

ســـــــؤالات

نمره

الف

معنی شعر و نثر  6  نمره

 بیت ها و عبارات زیر را به فارسی روان بنویسید.

1-  خانه ها از سینه خاک در آمده بودند.

2-  سه ماه بود که موی سر باز نکرده بودیم.

3-  معلم رنگ را نگارین می ریخت.

4-  سمک و آتشک نگاه می داشتند.

5- هر آن سر گرانی که من کردم اول                   جهان کرد از آن بیشتر سرگرانی

6-  خدا آن ملتی را سروری داد                            که تقدیرش به دست خویش بنوشت

7-  سخن نه بر جایگاه اگرچه خوب باشد  زشت نماید.

8-   مرد پارسی دست تنگ بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمتی کند.

9-  مرا مشاطه صبح و زینت بخش ریاحین و ازهار می نامند.

10-  چون رایت عشق آن جهانگیر                             شد چون مه لیلی آسمان گیر

11- خرامان بشد سوی آب روان                              چنان چون شده باز جوید روان

 

25/

25/

25/

25/

5/

5/

5/

75/

75/

1

1

ب

معنی لغت 2 نمره

معنی واژه ها ی مشخص شده را بنویسید

۱-   بنشاند چو ماه در یکی مهد  2 – خدایی او راست درخورنده  3- غدر نکند و خیانت نیندیشد  4- مساجد نزدیک بود به دارالاماره 5 – معلم مشوش بود 6- به زبان تازی گفتم 7 – پرندگان از مواهب طبیعت برخوردار می شدند . 8- زیب از بنفشه دارد و از ناز بوی بوی

 

 

2

پ

دانش های ادبی  3نمره

1-   در جمله « نه هرکه به قامت مهتر به قیمت بهتر» چه آرایه ای به کار رفته است؟

2-   در ادبیات غرب به نمایشی که تصویر ناکامی اشخاص برجسته است  ....... گفته می شود.

3-   دو موضوع قالب چهار پاره را نام ببرید .

4-   غزل اجتماعی در چه دوره ای در ایران رواج یافت ؟ یک شاعر از این دوره نام ببرید.

5-    دو ویژگی مهم شعر سهراب  سپهری را بنویسید.

6-   نویسندگان این آثار را بنویسید. الف : بحر در کوزه                                    ب : نوای کوهسار

7-    در بیت زیر « مشبه  و  مشبه به » مشخص کنید.

ز سم اسب می چرخید بر خاک                                                           به سان گوی خون آلود سرها

 

25/

25/

5/

5/

5/

5/

 

5/

ت

درک مطلب 4 نمره

با توجه  به شعر و متن زیر به پرسش ها پاسخ دهید.

الف : من تفنگم در مشت / کوله بارم بر پشت / بند پوتین را محکم می بندم / پسرم می پرسد :/ تو چرا می جنگی؟ / با تمام دل خود می گویم : / تا چراغ از تو نگیرد دشمن .

1-   « بند پوتین را محکم بستن » کنایه از چیست ؟

2-   منظور شاعر از «چراغ» چیست ؟

ب : بار اول که پیرمرد را دیدم در کنگره ی نویسندگانی بود که خانه فرهنگ شوروی در تهران علم کرده بود . دیگر شعرا کاری به کار او نداشتند . من هم که شاعر نبودم توی جماعت بر خورده بودم . به همین طریق بود که دست آخر با حقارت زندگی هامان اخت شد . همچون مرواریدی در دل صدف کج و کوله ای سال ها بسته ماند .

3- منظور نویسنده از «پیرمرد» کیست؟

4- «علم کرده بود» یعنی چه؟

5- « توی جماعت بر خورده بودم » به چه معنا است ؟

6- نویسنده این متن کیست ؟

7 – منظور از جمله « همچون صدف در دل صدف کج و کوله ای سال ها بسته ماند .» چیست ؟

8 – در مصراع « چو رخت خویش بر بستم از این خاک » ، « رخت بر بستن» کنایه از چیست؟

 

 

 

5/

5/

 

 

 

5/

5/

5/

5/

5/

5/

ث

خود آزمایی 4 نمره

1-   مصراع « از زمانه بیامد نبودش توان » یعنی چه ؟

2-   منظور از « گل هایی که در نسیم آزادی می شکفند» چیست؟

3-   مفهوم مصراع « بنای زندگی بر آب می دید » را بنویسید.

4-   چرا علیرضا قزوه سفر نامه خود را «پرستو در قاف» نامیده است ؟

5-   در بیت زیر منظور از «مرغ اسیر » چیست ؟

ناله مرغ اسیر این همه بهر وطن است                                                 مسلک مرغ گرفتار قفس همچو من است

6-   در بیت زیر از نظر شاعر « دیده ور » چه کسی است ؟

ولی با من بگو آن دیده ور کیست                                                        که خاری دید و احوال چمن گفت

7-   منظور از «  لباس  می پوشد تا خود را بپوشد» چیست؟

8-   مصراع « رانده است جنون عشق از شهر به افسونم» یاد آور کدام داستان است ؟

 

5/

5/

5/

5/

5/

5/

5/

5/

 

ج

حفظ شعر 1 نمره

جا های خالی را کامل کنید .

1 -  فراش خزان ورق بیفشاند                                               .........................

2-   در آن نوبت که بندد دست ..... به پای سرو کوهی دام / گرم یاد آوری یا نه من از ...... نمی کاهم .

                                                                                                                                                                                                

 

 

5/

5/

پیروز و سربلند باشید

ادبیات فارسی ۱

به نام آنکه هستی نام از او یافت

تاریخ: ۱۶/۳/۸۶

وقت:۸۰ دقیقه

مدیریت آموزش وپرورش شهرستان بافق

 موزشگاه بزرگسالان زکیه

نام و نام خانوادگی:

نام درس:ادبیات فارسی ۱

بارم

صفحه اول

ردیف

 

 

۱

 

۰/۵

 

۱

 

۱

 

۰/۷۵

 

۰/۵

 

۰/۲۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

الف)بخش معنی نظم ونثر(٦نمره)

 

خانه ای کاو شود از دست اجانب آباد        زاشک ویران کنش آن خانه که بیت الحزن است

 

چون بسی ابلیس آدم روی هست                      پس به هر دستی نباید داد دست

 

همی خواست پیروزی ودستگاه                       نبود آگه از بخشش هور و ماه

 

از خون رگ خویش است گر رنگ به رخ دارم      مشاطه نمی خواهد زیبایی رخسارم

 

مرد پارسی هم تنگ دست بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمتی کند

 

خاک مظهر فقر  مخلوق در برابرغنای خالق است

 

تاریخ مشیت باری تعالی است

 

تحصیل باید با فراغ بال انجام گیرد

 

معلم ما را به رونگاری آن می نشاند

 

 

۱

 

۲

 

۳

 

۴

 

۵

 

۶

 

۷

 

۸

 

۹

 

ب) بخش لغات وترکیبات (۲ نمره)  معنی لغات وترکیبات مشخص شده را بنویسید.

 

۱-همی کرد نخجیر ویادش نبود (نخجیر)          ۲-سمک او را قفایی زد (قفایی زد)

 

۳- شنبه روز قتل است (قتل)                         ۴- شأ ن مقنن بالاتر است (مقنن)

 

۵- مرا مشاطه صبح وزینت بخش ازهار می دانند (ازهار)

 

۶- هنر اسلامی ملجئی پاک تر از مسجد نداشته است (ملجئی)

 

۷-جهان کرد از آن بیشتر سرگرانی (سرگرانی)                                             

 

۸- بیچارگی ورا چودیدند     در چاره گری زبان کشیدند(زبان کشیدن)

 

 

 

 

 

۰/۵

 

۰/۵

 

 

۰/۵

 

 

۰

 

 

۱

 

 

۰/۵

 

 

۰/۵

ج) بخش درک مطلب (۴ نمره )

با توجه به بیت : بدو گفت کاین بر من از من رسید      زمانه به دست تو دادم کلید

منظور شاعر از مصراع دوم که می گوید :(زمانه به دست تو دادم کلید) چیست؟

 

مقصود از چراغ دربیت ( با تمام دل خود می گویم          تا چراغ از تو نگیرد دشمن) چیست؟

 

مقصود از ریگ آبدار در بیت :(حالی آن لعل آبدار گشاد      پیش آن ریگ آبدار نهاد) چیست؟

 

باتوجه به بیت:زرخسارش فرو می ریخت اشکی    بنای زندگی برآب می دید             منظور شاعر از (بنای زندگی بر آب می دید ) چیست؟    

 

در بیت : جوانی نکو دار کاین مرغ زیبا     نماند در این خانه ی استخوانی

منظور شاعر از (مرغ زیبا ) و(خانه ی استخوانی ) چیست؟

 

دربیت: درآن دریای خون در دشت تاریک              به دنبال سر چنگیز می گشت منظوراز(دریای خون) چیست؟

 

منظوراز (شهاب) در: گرچه گاهی شهابی /   مشق های شب آسمان را   /   زود خط    مــی زد و محو  می شد

 

 

۱

 

 

۲

 

 

۳

 

 

۴

 

 

۵

 

 

۶

 

 

۷

 

 

۰/۷۵

 

۰/۲۵

 

۵/۰

 

۰/۵

 

۰/۵

 

 

 

۵/۰

د) بخش دانش های ادبی (۳ نمره ) تاریخ ادبیات – درآمدها – بیاموزیم

 

نام نویسندگان آثار ( اتاق آبی ) – (سرنی) – (مخزن الاسرار) را بنویسید.

 

بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران کیست؟

 

غزل اجتماعی را تعریف کنید.

 

موضوع اصلی ادبیات نمایشی چیست؟

 

آرایه ی ادبی بکار رفته در این بیت چیست ؟

 

ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد            چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد

 

دومورد از اصلی ترین مسائل ادبیات پایداری را بنویسید.                                       

 

 

 

 

 

۱

 

۲

 

۳

 

۴

 

۵

 

 

 

۶

 

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

 

۰/۵

ه) بخش خود آزمایی(۴ نمره)

 

باتوجه به مصراع (به گردان لشکر سپهدار گفت) مقصود از سپهدار چیست؟

 

مصراع (آسمان را ورق زد ) به چه معنی است ؟

 

معادل امروزی (فروبریم ) در عبارت: بگذار تا فردا داری در میدان فرو بریم چیست؟

 

اصطلاح (به روی بزرگوار خود نیاورده ) به چه مفهومی است ؟

 

ترکیب (بند پوتین را محکم بستن) کنایه از چیست؟

 

امروز (سردم دار ) به چه معنی است؟ در ضمن بنویسید در آغاز به چه کسی سردم دار        می گفتند؟

معادل امروزی (برنشین) و(در رویم) را بنویسید.

 

منظور از جمله ی (همچون مروارید در دل صدف کج وکوله سال ها بسته ماند) چیست؟

 

 

 

۱

 

۲

 

۳

 

۴

 

۵

 

۶

 

۷

 

۸

 

 

 

۰/۵

 

۰/۵

و) بخش حفظ شعر (۱ نمره)

 

آب زنید راه را هین که ..... می رسد      مژده دهید باغ را  .......... می رسد.

 

گفتم ز مهر ورزان رسم وفا بیاموز         گفتا...................................  .

 

 

 

۱

 

۲

 

   

             با آرزوی توفیق وسربلندی برای تمامی دانش پژوهان – سید محمد آیت اللهی  بافقی                                

ادبیات

تاریخ:21/10/1389

وقت:70 دقیقه

اداره آموزش وپرورش شهرستان بافق

دبيرستان نمونه حضرت معصومه(س)

نام و نام خانوادگی:

نام درس:ادبیات فارسی ۱

بارم

صفحه اول

ردیف

 

75/0

۰/75

75/0

75/0

۰/5

5/0

۰/5

۰/5

۰/5

5/0

الف)بخش معنی نظم ونثر(٦نمره)

چون بسی ابلیس آدم روی هست                      پس به هر دستی نباید داد دست

همی خواست پیروزی ودستگاه                       نبود آگه از بخشش هور و ماه

بكوشيم فرجام كار آن بود                            كه فرمان و رأي جهانبان بود

آمد آورد پيش خير فراز                                 گفت گوهر به گوهر آمد باز

هرآنكه از روي ناداني نه اورا گزيد، گزند او ناچار بدو رسيد.

شب، شبي بيكران بود / دفتر آسمان پاره پاره

اي خدا اي فضل تو حاجت روا                     با تو ياد هيچ كس نبود روا

ارجمند گرداننده ي بندگان از خواري ، در پاي افكننده ي گردن كشان از سروري        

سمك و آتشك نگاه مي داشتند تا قطران بخفت.

نكته گفتي با همه سوداگران

 

 

۱

۲

۳

۴

۵

۶

۷

۸

۹

10

 

ب) بخش لغات وترکیبات (۲ نمره)  معنی لغات وترکیبات مشخص شده را بنویسید.

۱-همی کرد نخجیر ویادش نبود                         ۲ - سمک او را قفایی زد

۳- زكشتي گرفتن سخن بود دوش                ۴-گوش پند نيوشان آواز او شنوده

۵- هر كاري كه با نام خدا آغاز نشود ابتر است.

۶- شر به سبب خبث طينت آن را نپذيرفت

۷-جمله عالم زين سبب گمراه شد                      كم كسي ز ابدال   حق آگاه شد.            8- ريش بر مي كند و مي گفت اي دريغ              كآفتاب نعمتم شد زير ميغ

 

 

۰/5

 

5/0

 

 

۰5/

5/0

 

5/0

 

۰/5

 

5/0

5/0

ج) بخش درک مطلب(4 نمره )

با توجه به بیت : دلير جوان سر به گفتار پير                بداد و ببود اين سخن دلپذير

منظور شاعر از( دلير جوان و پير) كیست؟

باتوجه به بیت:چو سهراب شير اوژن اورا بديد             زباد جواني دلش بر دميد                منظور شاعر از (زباد جواني دلش بردميد ) چیست؟    

مفهوم كلي بيت زير چيست؟                                                                                       از اين خويشتن كشتن اكنون چه سود                      چنين رفت و اين بودني كار بود

مصراع :«زمانه بيامد نبودش توان» چه مفهومي دارد؟

در شعر :« گرچه گاهی شهابی/ مشق های شب آسمان را/زود خط  می زد و محو می شد.»

منظور از شهاب چه كساني است؟

با توجه به بيت زير چرا« بي ادب از لطف حق محروم» مي شود؟

بي ادب تنها نه خود را داشت بد                          بلكه آتش در همه آفاق زد

در شعر « بقال و طوطي» چرا قياس طوطي خنده آور است؟

منظور قطران از جمله ي «اي آتشك شير آمدي يا روباه ؟» چه بود؟

 

۱

 

۲

 

 

3

 

4

5

 

6

 

7

8

 

 

۰/۷5

۰/۲5

۵/۰

۰/5

۰/5

 

۵/۰

د) بخش دانش های ادبی (۳ نمره ) تاریخ ادبیات – درآمدها – بیاموزیم

نام نویسندگان آثار (مثل چشمه مثل رود) – (سمك عيار) – (هفت پيكر) را بنویسید.

بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران کیست؟

موضوع اصلي ادبيات نمايشي چيست؟

دومورد از اصلی ترین مسائل ادبیات پایداری را بنویسید.                                       

 شاخص ترين آرایه ی ادبی بکار رفته در این بیت چیست ؟

ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد            چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد

ويژگي اصلي حماسه چيست؟

 

 

۱

۲

۳

۴

۵

 

6

 

 

۰/5

۰/5

۰/5

 

۰/5

۰/5

۰/5

 

ه) بخش خود آزمایی(3 نمره)

باتوجه به مصراع (به گردان لشکر سپهدار گفت) مقصود از سپهدار كیست؟

مصراع (آسمان را ورق زد ) به چه مفهومي است ؟

معادل امروزی (فروبریم ) در عبارت: بگذار تا فردا داری در میدان فرو بریم چیست؟

درجمله ي «انگشتري به من داد تا چون تو را پيش وي برم،از عهده ي كار من بيرون آيد»

انگشتري به من داد  بيانگر چه مفهومي است؟

محوري ترين پيام داستان «خير و شر» چيست؟

منظور از «نه كرسي فلك را از زير پاي قزل ارسلان بكشند» چيست؟

 

 

۱

۲

۳

۴

 

۵

۶

 

 

 

۰/5

۰/5

5/0

5/0

و) بخش حفظ شعر (2 نمره)

باغ سلام مي كند،سرو........ مي كند            سبزه پياده مي رود ، ...... سوار مي رسد

گفتم كه...................................                    گفتا تو بندگي كن كاو  بنده پرور آيد

رونق ..... مي رسد ، چشم و ..... مي رسد      غم به كناره مي رود، مه به كنار مي رسد

گفتم زمهر ورزان رسم وفا بيا موز                ............................................................ 

 

 

۱

۲

3

4

  با آرزوی توفیق وسربلندی برای تمامی دانش پژوهان – سید محمد آیت اللهی  بافقی                                

زبان فارسی 1

ادبیات سال اول